Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Κυριακή, Μαρτίου 23, 2008

Μύθος και θρησκεία


Το Τμήμα φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών διοργανώνει σεμινάρια για τους μύθους και τη θρησκεία στην ελληνική αρχαιότητα. Ακολουθεί το πρόγραμμα:

Tετάρτη, 26 Μαρτίου 2008
"Κυνώπις" Ελένη: επικά, τραγικά, διακειμενικά μυθήματα
Μ. Χριστόπουλος

Τετάρτη, 2 Απριλίου 2008
Αταίριαστος ήρωας: ο Αίαντας του Σοφοκλή και ο ήρωας στην πόλιν
Ε. Καρακάντζα

Τετάρτη, 9 Απριλίου 2008
"Η εις Άδου κάθοδος": η διαλεκτική της ανάβασης και της κατάβασης στην πλατωνική Πολιτεία
Ν. Χαραλαμπόπουλος

Τετάρτη, 7 Μαΐου 2008
Ψυχανάλυση και αρχαία ελληνική θρησκεία: περί της γενέσεως και παρουσίας των θεών στον κόσμο
Σ. Ράγκος

Τετάρτη, 14 Μαΐου 2008
Τα ερωτίδεια και η λατρεία του Έρωτα κατά την αυτοκρατορική περίοδο
Α. Γεωργιάδου

Ο κύκλος των Σεμιναρίων θα ολοκληρωθεί με τη διάλεξη του διακεκριμένου θρησκειολόγου Walter Burkert (ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης) την Πέμπτη, 22 Μαΐου 2008, στην αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Πατρών, με τίτλο:
Night and Light in Archaic Greek Cosmogonies: The Derveni Theogony of Orpheus

Υπολογιστές και αρχαιογνωσία


Η ελπίδα ήταν ότι οι νέες τεχνολογίες, που στο μεταξύ έχουν παλιώσει, θα μπορούσαν να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στην παιδαγωγική χρήση και την ακαδημαϊκή γνώση και στον κλάδο της αρχαιογνωσίας και αρχαιογλωσσίας. Αν κρίνει ωστόσο κάποιος από τις τρέχουσες πρακτικές, το εν λόγω χάσμα όχι μόνο μειώνεται αλλά διαιωνίζεται και επαυξάνεται. Στο ένα άκρο, οι εκπαιδευτικοί, χαμένοι μάλλον σε "βρικολακιασμένους" τόπους του διαδικτύου (πρβλ. το Second Life), που δεν στηρίζονται σε κανένα θεωρητικό υπόβαθρο της αρχαιογνωστικής επιστήμης παρά μόνο στο τεχνολογικό περιτύλιγμα, και στο αντίθετο άκρο οι ακαδημαϊκοί, απομονωμένοι στα εργαστήριά τους, αναπαράγουν τα κλασικά τους ενδιαφέροντα και τις παραδοσιακές τους πρακτικές δουλεύοντας απλώς με "νέα" μέσα.

Δευτέρα, Μαρτίου 03, 2008

Εκδήλωση της Εταιρείας Σπουδών Μωραΐτη


Το τελικό πρόγραμμα της εκδήλωσης του "Προγράμματος Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που διοργανώνει η Εταιρεία Σπουδών Μωραΐτη στις 13 Μαρτίου (ώρα 18:00 μμ, αμφιθέατρο Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Βασ. Κωνσταντίνου 48), διαμορφώθηκε ως εξής:

Πέμπτη 13 Μαρτίου ώρα 18:00 μμ.
Πρόεδρος Δ Ν. Μαρωνίτης

Δ. Ν. Μαρωνίτης
Αρχές, μέθοδοι, αποτελέσματα
Μαρία Θεοδωροπούλου
Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας: σταθερά και εξελισσόμενα στοιχεία
Φάνης Κακριδής
Αρχαία ελληνική γραμματολογία: εύρος, βάθος, συμφραζόμενα.

Διάλειμμα

Βασίλης Κάλφας & Γιώργος Ζωγραφίδης
Φιλόσοφοι και φιλοσοφία στην αρχαία Ελλάδα
Θεόδωρος Παπαγγελής
Αλεξάνδρεια-Αθήνα-Ρώμη
Δημήτρης Κυρτάτας & Σπύρος Ράγκος
Ιστορία και ιστοριογραφία στην αρχαία Ελλάδα
Αλεξάνδρα Βουτυρά & Μανόλης Βουτυράς
Εισαγωγές και εξαγωγές στην αρχαία ελληνική τέχνη

Συζήτηση

Πληροφορίες:
Γραμματεία της Εταιρείας Σπουδών
Ουρανία Καϊάφα
Αγ. Ισιδώρου 14-16, 114 71 Αθήνα
τηλ.: 210.36.39.979
φαξ: 210.36.39.876.
e-mail:espoudon@otenet.gr

Σάββατο, Μαρτίου 01, 2008

Η Οδύσσεια σε 15 δευτερόλεπτα


Άθλα και έπαθλα




Κυκλοφορεί ο τόμος "Άθλα και έπαθλα στα ομηρικά έπη" με 24 εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στις 15-19 Σεπτεμβρίου 2004 στην Ιθάκη, στο πλαίσιο του Ι´ διεθνούς συνεδρίου για την Οδύσσεια. Το συνέδριο διοργάνωσε το Κέντρο Οδυσσειακών Σπουδών με τη χορηγία του Δήμου Ιθάκης και του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας.

Στον ομιλητικό αγώνα του συνεδρίου συμμετείχαν ερευνητές από πανεπιστήμια οχτώ χωρών (την Ελβετία, την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα.

Οι εισηγήσεις της Francoise Letoublon ("Το πνεύμα του ανταγωνισμού στον Όμηρο", στα γαλλικά), της Αλεξάνδρας Ζερβού ("Άθλα και παιχνίδια πρόσληψης", στα γαλλικά) και του Δ. Ν. Μαρωνίτη ("Φονικά άθλα και έπαθλα στα ομηρικά έπη", στα ελληνικά) αντιμετωπίζουν το δίπτυχο θέμα του συνεδρίου συγκριτικά (στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια) μέσα από αντιπροσωπευτικά παραδείγματα. Εξέχει ο δυσερμήνευτος και αμφίβολος "άεθλος" της Πηνελόπης

Ανθρωπολογικές και αφηγηματολογικές προσεγγίσεις των ιλιαδικών "άθλων επί Πατρόκλω" υιοθετούν στις ανακοινώσεις τους η Jenny Strauss Clay ("Τέχνη, φύση και θεοί στην αρματοδρομία της ραψωδίας Ψ της Ιλιάδας", στα αγγλικά), ο Seth Schein ("Ο Αχιλλέας και η κηδεία του Πατρόκλου στη ραψωδία Ψ της Ιλιάδας", στα ελληνικά) και ο Αντώνης Ρεγκάκος ("Το χαμόγελο του Αχιλλέα ή η Ιλιάδα και το είδωλό της", στα αγγλικά).

Ο Wolfgang Kullmann ("Οι ολυμπιακοί αγώνες στην Ιλιάδα: Λ 698-265", στα ελληνικά) εντοπίζει υπαινικτικές αναφορές σχετικές με τους ολυμπιακούς αγώνες, που φιλοξενούνται στην αναδρομική διήγηση του Νέστορα στην ενδέκατη ιλιαδική ραψωδία.

Δύο εισηγήσεις, του Nicholas Richardson ("Οι αγώνες στη ραψωδία θ της Οδύσσειας", στα αγγλικά) και της Nancy Felson ("Ένα πρώτο-επινίκιο στους αγώνες των Φαιάκων: Οδύσσεια θ 202-233", στα αγγλικά), υποδεικνύουν την αφηγηματική λειτουργία των αγώνων στην οδυσσειακή Φαιακίδα.

Κάπως φυγόκεντρη ως προς τη θεματολογία του συνεδρίου η ανακοίνωση του Joachim Latacz ("Μάχη αισθημάτων: η ομηρική Ελένη", στα αγγλικά) επιμένει στον «διανοητικό αγώνα» που δίνει η ηρωΐδα στο ιλιαδιακό έπος.

Ο υποτιμημένος από την ομηρική έρευνα ρόλος των θεατών στα ομηρικά έπη απασχολεί την ανθρωπολογική σκόπευση της Αριάδνης Γκάρτζιου ("Οδυσσεύς θεατής, αθλητής και αφηγητής άθλων", στα ελληνικά), ενώ οι ποιητολογικές ιδιαιτερότητες της αοιδής ως διαγωνιστικού «επάθλου» εξετάζονται συγκριτικά από τον Μ. Χριστόπουλο ("Άθλα χωρίς έπαθλα: μουσικοί αγώνες στην Οδύσσεια και στον Ομηρικό Ύμνο εις Ερμήν", στα αγγλικά).

Δύο αρχαιολογικές ανακοινώσεις, του Μιχάλη Τιβέριου ("Τω δε νικώντι [εν Παναθηναίοις] δίδοται άθλον έλαιον εν αμφιφορεύσι", στα ελληνικά) και της Ευρυδίκης Κεφαλίδου ("Γεωμετρικά και αρχαϊκά έπαθλα: κείμενα, ευρήματα, εικονογραφία: 8ος-7ος αιώνας π.Χ.", στα ελληνικά) και μία ιστορικο-αρχαιολογική, της Isabelle Ratinaud ("Αναζητώντας την απαρχή των ολυμπιακών αγώνων: οι άριστοι του Ομήρου στην Άλτη", στα γαλλικά) αναφέρονται στους σύνθετους τρόπους με τους οποίους η τέχνη (ως εικόνα και κείμενο) εμπεριέχει ικανές δόσεις και από ιδεολογία.

Τρεις εισηγήσεις επικεντρώνονται στον διδακτικό Ησίοδο: Ο Απόστολος Αθανασάκης ("Οι κατάλογοι των ονομάτων στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια", στα ελληνικά) εξετάζει τον αγώνα Ομήρου και Ησιόδου ως προς την τεχνική σύνθεσης των ονοματικών Καταλόγων. Την αφηγηματική λειτουργία, που επιτελεί μια ποιητολογική μεταφορά σχετική με τη νίκη του Ασκραίου ποιητή σε ταφικά "άεθλα" της Χαλκίδας, δείχνει ο Χρήστος Τσαγγάλης ("Η μεταφορά του θαλάσσιου ταξιδιού και το "άθλον" της αοιδής: επανεξετάζοντας τη "Ναυτιλία" στα Έργα και Ημέραι", στα αγγλικά), ενώ τη λογοτεχνική αναπαράσταση αγωνιστικών θεμάτων, που περιλαμβάνονται στην ψευδο-ησιόδεια Ασπίδα, υπό την προοπτική της τεχνικής της "εκφράσεως", συζητά ο Τimothy Heckenlively ("Η μάχη και η ποιητική του ανταγωνισμού στην Ασπίδα του Ησιόδου", στα αγγλικά.

Τρεις επίσης εισηγήσεις διαγωνίζονται στην τεχνική της μυθοποίησης: Ο Franco Montanari ("Ένας αριστοκράτης προφήτης: ο πρώτος Ολυμπιόνικος του Πινδάρου και η καταγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων", στα αγγλικά) δείχνει πώς ο Πίνδαρος μετασχηματίζει τον μύθο, για να κατασκευάσει τη δική του, αγωνιστική (κατά κυριολεξία και μεταφορά) ποίηση, ενώ η Φλώρα Μανακίδου ("Άθλα επί Πολύφημω: το βουκολικό προσωπείο του Οδυσσειακού Κύκλωπα: Θεοκρίτου ΧΙ,VI, VII", στα ελληνικά) παρεμβαίνει στον ποιητικό αγώνα Ομήρου και Θεόκριτου, που αφορά στη διεκδίκηση της μορφής του Πολύφημου, συνηγορώντας "ποιητολογική αδεία" υπέρ του βουκολικού ποιητή. "Ακονιτί" κατεβαίνει στον ομιλητικό αγώνα ο Simon Hornblower ("Η γλώσσα της νίκης στον Πίνδαρο, τους ιστορικούς και τις επιγραφές", στα αγγλικά) για να μας θυμίσει πως η νίκη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας, στον χώρο τουλάχιστον της αθλητικής λεξικολογίας, δεν είναι δεδομένη. Όχι τόσο επειδή οι υπολογιστές μάς στερούν την χειρωνακτική απόλαυση της έρευνας όσο κυρίως επειδή τα ετοιμοπαράδοτα data των υπολογιστών διαγράφουν από το αθλητικό λεξιλόγιο όρους κρίσιμους όπως η θουκυδίδεια "ασφάλεια".

Στο συνέδριο ο Όμηρος αγωνίστηκε και εκτός έδρας: πρώτα με δύο λατίνους, τον Βιργίλιο και τον Οβίδιο, ύστερα με δύο νεοτερικούς και σύγχρονους, τον αλεξανδρινό Καβάφη και τη γερμανίδα Christa Wolf. O Βιργίλιος κατεβαίνει με προπονητή του Θεόδωρο Παπαγγελή ("Είδος και ιδεολογία στον πυγμαχικό αγώνα της Αινειάδας: 5. 362-484", στα ελληνικά). Ο ρηξικέλευθος λατινιστής δείχνει πώς, με παράδειγμα τα ταφικά "άεθλα" της Αινειάδας, αναμεταδίδεται η "αγωνία επίδρασης" του Βιργίλιου από τα επικά (πρώιμα και ελληνιστικά) διακείμενα. Στο δεύτερο ημίχρονο ο Philip Hardie ("Κάνοντας πόλεμο με τις λέξεις: ο αγώνας για τα όπλα του Αχιλλέα στον Οβίδιο: Μεταμόρφ. 13.1-398", στα αγγλικά) μας προσκαλεί να αναστοχαστούμε το ανταγωνιστικό πνεύμα που διέπει τη λογοτεχνική παράδοση. Παράδειγμα εφαρμογής το επεισόδιο της "Κρίσης των Όπλων" του λατίνου, όπου η επική αφήγηση μεταμορφώνεται σε δικανική ρητορεία. Τέλος, η συμπαθητική ματιά του Καβάφη απέναντι στους "Τρώες" μεταφέρεται, μέσω της υποβλητικής φωνής του Οliver Hellmann ("Δύο εικόνες ενός αγωνιστικού κόσμου: η Κασσάνδρα της Christa Wolf και η Ιλιάδα του Ομήρου", στα γερμανικά) στην εκπρόσωπο της φεμινιστικής γραφής. Η τρωαδίτισσα Κασσάνδρα της, έπαθλο του Αγαμέμνονα στον τρωικό πόλεμο, ανασυνθέτει πριν από τον φόνο της τον ιλιαδικό κόσμο, δίνοντας την δική της απάντηση στο ερώτημα γιατί στους αγώνες, προτού καταντήσουν sport, δεν είχαν θέση οι γυναίκες.