Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Τρίτη, Δεκεμβρίου 22, 2009

Ιδεολογία και αρχαία ελληνικά




"Τη σχέση της γλώσσας μας με τα αρχαία Ελληνικά την έχουμε ιδεολογικοποιήσει" γράφει, μεταξύ άλλων, ο Τ. Θεοδωρακόπουλος στην εφ. ΤΑ ΝΕΑ (19/12/2009), θυμίζοντάς μας τη φράση του Αλτουσέρ: "η ιδεολογία δεν λέει ποτέ "είμαι ιδεολογική'" (Ιδεολογία και ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους. Θεμέλιο: Αθήνα 1978, σ. 111). Στηλιτεύοντας τους παραταξιακούς καβγάδες ανάμεσα σε "προοδευτικούς" και "συντηρητικούς", ο αρθρογράφος εκλαμβάνει την εκ μέρους του αντίληψη για τη "σχέση μας με τα αρχαία ελληνικά" ως αντίληψη των πραγμάτων καθ' εαυτών, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι η δική του υπερβατολογική θεώρηση τού δίνεται μόνο μέσα από το πέπλο των ιδεολογικών μορφών από τις οποίες ο ίδιος προφανώς απέχει.

Και το ζήτημα, για μας τουλάχιστον, δεν είναι να μετανιώσουμε, επειδή οι άνθρωποι έξω από και μέσα στην εκπαίδευση συνέδεσαν και εξακολουθούν να συνδέουν τα ζητήματα της γλώσσας και γενικότερα τις ερμηνείες του παρελθόντος με πολιτικές πεποιθήσεις και ιδεολογικές αξίες, αλλά να ελέγξουμε εκείνες τις αντιλήψεις που είναι, συγκαλυμμένα ή ασύνειδα, ιδεολογικές και πολιτικές. Γι' αυτό και το ερώτημα "Μήπως ήρθε η ώρα το υπουργείο Παιδείας να αναρωτηθεί όχι πόσες ώρες θα διδάσκονται Αρχαία στη Μέση Εκπαίδευση", τίθεται τουλάχιστον αργά, καθώς δεν τέθηκε όταν εν μια νυκτί τα αρχαία από το πρωτότυπο αυξήθηκαν.

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 10, 2009

Ἔρoς, κάλλιστος...λυσιμελής..."πανδαμάτωρ"




Πρώτιστα ἔγινε τὸ Χάος, μετὰ ἡ Γῆ εὐρύστερνη
βάθρο παντοτινὸ κι ἀσάλευτο ὅλων τῶν ἀθανάτων
ποὺ διαφεντεύουν τὶς κορφὲς τοῦ χιονισμένου Ὀλύμπου·
συνάμα ὁ Ἔρωτας, κάλλιστος στοὺς ἀθάνατους θεούς,
λυσιμελής, δαμάζοντας τὰ στήθη ὅλων, θεῶν κι ἀνθρώπων,
λυγίζοντας τὸν νοῦ τους καὶ τὴ φρόνιμη βουλή τους.

(μτφρ. Δ. Ν. Μαρωνίτης)


Μερικοί από τους πρώιμους επιθετικούς προσδιορισμούς που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες για να περιγράψουν τον Έρωτα εμφανίζονται στον Ησίοδο (Θεογονία, 116-122). Από τις 10 Δεκεμβρίου 2009 μέχρι τις 5 Απριλίου 2010 ο Έρος/Έρως είναι πρωταγωνιστής Έκθεσης στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.




Κυριακή, Δεκεμβρίου 06, 2009

Money for Nothing ή πλοῦτος οὐδενός;


Πρώτα ο Ἅρειος ποτήρ καί ἡ τοῦ φιλοσόφου λίθος, τώρα η καθυστερημένη ανακάλυψη του Akropolis world news.

Οι ενδεικτικές αυτές παιγνιώδεις παραλλαγές, στηριγμένες στην αντίστροφη μετάφραση -διαφορετικής ασφαλώς εγκυρότητας, ποιότητας και στόχευσης η καθεμιά τους- εκλαμβάνονται, άσχετα με τις προθέσεις των δημιουργών τους, ως "εναλλακτικοί" τρόποι προσέγγισης και επικαιροποίησης των κλασικών.

Στην Ελλάδα το αίτημα για "αρχαία χωρίς δάκρυα", όταν μάλιστα προέρχεται από τους ξένους, πρέπει να διαφημιστεί, αν και παραγνωρίζεται από τους ευκαιριακούς υμνητές ότι αυτή η ανακουφιστική, εντελώς ανώδυνη και "πραγμοποιημένη" χρήση των κλασικών στο μετανεωτερικό περιβάλλον, καθιστά τουλάχιστον τη διδασκαλία τους μη-αντικείμενο, στον βαθμό που με τη ραγδαία εξάπλωση των υβριδικών τους παραλλαγών η ενότητά τους αποβαίνει τόσο απατηλή όσο και η ενότητα της μεθόδου.

Τα Αρχαία είναι τελικά ό,τι διδάσκονται, και, καθώς ο παιδαγωγικός πλουραλισμός, κάτω από τις ασφυκτικές πιέσεις της αγοράς, δεν γνωρίζει πλέον όρια, τίποτε πιο εκ-πληκτικό από το να παντρέψει κανείς ακόμη και τη ροκ μουσική με τη διδασκαλία της αρχαιοελληνικής γλώσσας.

Την "τολμηρή" αυτή πρόταση εισηγείται η Georgia L. Irby-Massie, σε άρθρο της με τίτλο "That Ain't Workin; That's the Way You Do it". Teaching Greek through Popular Music, στο νέο ηλεκτρονικό περιοδικό για τη διδασκαλία των κλασικών TCL. Εδώ, μεταξύ άλλων, η σύνθεση των Dire Straits Money for Nothing έχει γυρίσει, στην αρχαιοελληνική της διασκευή, σε πλοῦτος οὐδενός. Λάθη και ψευδεπίγραφοι αναχρονισμοί μάς εμποδίζουν να κατανοήσουμε το οποιοδήποτε νόημα του εξελληνισμένου αυτού pastiche.

1. Oι στίχοι της πρωτότυπης σύνθεσης: Money for Nothing

I want my MTV

Now look at them yo-yos, that’s the way you do it
You play the guitar on the MTV
That ain’t workin’ that’s the way you do it
Money for nothin’ and chicks for free
Now that ain’t workin’ that’s the way you do it
Lemme tell ya them guys ain’t dumb
Maybe get a blister on your little finger
Maybe get a blister on your thumb

We gotta install microwave ovens
Custom kitchen deliveries
We gotta move these refrigerators
We gotta move these colour TVs

See the little faggot with the earring and the makeup
Yeah buddy that’s his own hair
That little faggot got his own jet airplane
That little faggot he’s a millionaire

We gotta install microwave ovens
Custom kitchens deliveries
We gotta move these refrigerators
We gotta move these colour TVs

I shoulda learned to play the guitar
I shoulda learned to play them drums
Look at that mama, she got it stickin’ in the camera
Man we could have some fun
And he’s up there, what’s that? hawaiian noises?
Bangin’ on the bongoes like a chimpanzee
That ain’t workin that’s the way you do it
Get your money for nothin’ get your chicks for free

We gotta install microwave ovens
Custom kitchen deliveries
We gotta move these refrigerators
We gotta move these colour TVs, lord

Now that ain’t workin’ that’s the way you do it
You play the guitar on the MTV
That ain’t workin’ that’s the way you do it
Money for nothin’ and your chicks for free
Money for nothin’ and chicks for free.


2. Μία από τις πολλές εκτελέσεις της:




3. Οι στίχοι της αρχαιογλωσσικής διασκευής με αντιγραφή: πλοῦτος οὐδενός

θέλω 'μοι ΜΤF

χαῦν' ἀγροίκους σκόπει, τοῦτο πῶς
ποιοίης,
κιθ'ραν κιθ'ρίζοις ἐν τῷ ΜΤF.
οὐδὲν πόνου· τοῦτο πῶς ποιοίης,
πλοῦτον οὐδενὸς, νύμφας ἀμισθί·
οὐδὲν πόνου· τούτο πῶς ποιοίης,
σοὶ λέξοιμ' ἄνδρες οὐκ ἀγροίκ':
τάχ' ἄν φλύκταιναν δακτύλῳ μικρῷ
δέχοι',
τάχ' ἄν φλύκταιναν δακτύλ' μεγάλῳ δέχ'.

κλυδωνίων καμίνους θεῖναι δεῖ,
ἐπ' ἰδίοις φερομένους,
δεῖ ἡμῖν κινεῖν ταῦτα ψυγεία,
δεῖ κινεῖν χρωμάτων τάδ' ΤF.

χαύνον δὴ κιναιδώνιον ἐνωτίῳ σκόπει
τῷ ὄντι γ' αὐτῷ θρίξ.
ναῦς ούρανῶν χαύνῳ κιναιδωνίῳ,
τῷ μύριοι ταλάντων τῷ κιναίδῳ.

κλυδωνίων καμίνους θεῖναι δεῖ,
ἐπ' ἰδίοις φερομένους,
δεῖ ἡμῖν κινεῖν ταῦτα ψυγεία,
δεῖ κινεῖν χρωμάτων τάδ' ΤF.

κιθάραν κιθαρίζειν γνοίμ',
ἐκείν' γνοίμ' τύμπανα κόπτειν.
τὴν νύμφην σκόπει, χορεύουσαν βακχείως,
ἀληθῶς παίζοιμεν ἄν.
καὶ ἰδοῦ τὶ τοῦτο; κλαγγαὶ ἈϚίαι·
τὰ τύμπανα κόπτων ἴσος πιθήκῳ·
οὐδὲν πόνου· τοῦτο πῶς ποιοίης,
πλοῦτον οὐδενός, νύμφας ἀμισθί.

κλυδωνίων καμίνους θεῖναι δεῖ,
ἐπ' ἰδίοις φερομένους,
δεῖ ἡμῖν κινεῖν ταῦτα ψυγεία,
δεῖ κινεῖν χρωμάτων τάδ' ΤF.

οὐδὲν πόνου· τοῦτο πῶς ποιοίης·
κιθ'ραν κιθ'ρίζοις ἐν τῷ ΜΤF.
πλοῦτον οὐδενός, νύμφας ἀμισθί·
πλοῦτον οὐδενός, νύμφας ἀμισθί.