Πόσο ανθρωπιστές αποδεικνύονται σήμερα με τον λόγο και το έργο τους οι εκπαιδευτικοί φιλόλογοι, όταν εκφράζονται μέσα από τα σωματεία τους; ενδιαφέρονται, πραγματικά, για την υπεράσπιση της ανθρωπιστικής επιστήμης, τη διάδοση του φιλολογικού ενδιαφέροντος στην εκπαιδευτική κοινότητα και την ευρύτερη κοινή γνώμη, ή νοιάζονται, κατά βάθος, για την προώθηση των συμφερόντων τους ενόψει της συμμετοχής τους στην οποιαδήποτε διοίκηση; επιδιώκουν την ισότιμη και απροκατάληπτη αντιπαράθεση ιδεών και απόψεων ή θυμούνται τον διάλογο, αφού πρώτα μαγειρέψουν όρους και στόχους; ποιο είναι ακριβώς το επίπεδο των ανακοινώσεων που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας; τολμούν να αποκαλύψουν στρεβλώσεις και ιδεοληψίες, που διοχετεύονται από πάνω προς τα κάτω στους κόλπους της φιλολογικής κοινότητας, ή τις αναπαράγουν, όταν δεν σιωπούν (είτε για να μη θιγούν οι ημέτεροι είτε για να μη συρρικνωθεί το "σώμα" ακόμη περισσότερο); υπάρχει, τέλος πάντων, εκτός από ύφος, φιλολογικό ήθος; πώς και από ποιον μπορεί αυτό να οριστεί;
Κάποτε ο Νίτσε, για τους δικούς του λόγους (βλ. και το άρθρο του S. Nimis, σ. 112), διαχώρισε με κυνικό τρόπο τους αρχαίους από τους κλασικούς φιλολόγους της εποχής του (σε ελλ. μετφρ. Μ. Γιόση-Α. Μελίστα, "Χρήσεις", περ. Ίνδικτος, αρ. τεύχ. 5, 1996: σ. 90):
Οι αρχαίοι Έλληνες | Οι κλασικοί φιλόλογοι |
| -τιμούν το Ωραίο | -αερολογούν και είναι ντιλετάντες |
| -ασκούν το σώμα | -είναι όντα αποκρουστικά |
| -έχουν άριστη άρθρωση | -τραυλίζουν |
| -μεταμορφώνουν σε θρησκεία τα καθημερινά πράγματα | -είναι άθλιοι σχολαστικοί |
| -ακούν προσεκτικά και παρατηρούν | διυλίζουν τον κώνωπα και δεν βλέπουν πέρα από τη μύτη τους |
| -είναι επιρρεπείς στον συμβολισμό | -είναι ανίκανοι για συμβολισμούς |
| -ως άτομα διαθέτουν ελευθερία | -είναι παθιασμένοι σκλάβοι του κράτους |
| -έχουν καθαρή θέαση του κόσμου | -είναι χριστιανοί μεταμφιεσμένοι |
| -είναι πεσιμιστές διανοούμενοι | -είναι Φιλισταίοι |
Μπορούμε σήμερα να κρατήσουμε κάποιους από τους προηγούμενους παθολογικούς αφορισμούς; ποιους και για ποιους (εφόσον όλοι δεν είναι φυσικά ίδιοι);
